“Decompression walk”: idealny spacer z psem

Jak powinien wyglądać idealny spacer z psem? Choć psie spacerki wydają się być wspólnym mianownikiem łączącym wszystkich psiarzy, to jednak każdy wyobraża go sobie inaczej.

Są tacy, którzy wyjście z psem odbębniają, na zasadzie załatwienia potrzeb fizjologicznych. Są ci, którzy operują nie spacerami, a “jednostkami treningowymi”, spędzanymi na torach przeszkód, w otoczeniu hopek i latających dysków. Są też długodystansowcy, którzy pakują psy do samochodu i wywożą na pola lub do lasu. I hardkorowcy, co uwielbiają psie spędy i wybiegi, albo w parku, stojąc razem z innymi opiekunami w kółku graniastym, zagrzewają psy do zabawy. No i kto z nich ma rację?

Po co w ogóle psu spacer?

Dla przeciętnego psa, spacer to nie tylko załatwienie spraw fizjologicznych i wyjście na tzw. sikupę.

Spacer to dla psa także szansa na to, by zaspokoić podstawową potrzebę ruchu w formie eksploracji środowiska. Żeby pies mógł ją realizować, musi mieć możliwość poruszania się w swoim tempie, węszenia i zwyczajnie – korzystania z terenu w takiej formie, w jakiej tego potrzebuje.

Jakiś czas temu głośnym echem po internecie odbił się komunikat medialny o tym, że Niemcy planują wprowadzić nowe regulacje dotyczące długości i ilości spacerów z psami. Ministra Rolnictwa i Polityki Żywnościowej zapowiedziała że według nowej ustawy Hundeverordnung, każdy opiekun będzie zobowiązany do conajmniej dwóch spacerów z psem dziennie, a wszystkie wyjścia mają trwać w sumie przynajmniej godzinę. Tymczasem pół internetu oburzyło się, że psy starsze i schorowane nie mogą pozwolić sobie na taki wysiłek, że to nadmierna kontrola, że są sytuacje losowe, w których nie da się tyle spacerować, a drugie pół, że to skandalicznie mało… Zapewne jednak oburzają się ci, którzy i tak zwracają już uwagę na potrzeby swojego psa. I chyba niepotrzebnie – bo to nie do nich kierowany byłby taki odgórny przykaz.

Wyobrażam sobie raczej, że chodzi o stworzenie pewnego standardu opieki nad psem, który uświadomi przyszłym opiekunom, że zwierzę to nie porcelanowa figurka, którą można postawić w domu – i tyle. Bo jak służnie zauważyła autorka projektu ustawy – wszystkie psy potrzebują codziennej dawki aktywności i kontaktu z różnymi bodźcami, jakie oferuje pozadomowe środowisko.

Typowe błędy spacerowe

Przyjmuje się, że psy powinny wychodzić na spacer trzy razy dziennie, a jedno z tych wyjść – tzw. dłuższy spacer – powinien trwać ok. 40-60 minut. Zazwyczaj, ze względu na to w jakich godzinach się pracuje, krótkie wyjścia odbywają się przed pracą, a dłuższe po pracy.

W spacerze z psem nie chodzi tylko o jego długość, ale też o jakość.

Ale prawda jest taka, że każdy pies i opiekun ma inny schemat dnia i potrzeby. Nasza obecna rutyna plasuje się gdzieś pomiędzy różnymi schematami spacerowymi. I wciąż ewoluuje, razem z potrzebami i możliwościami naszych psów.

Przyznaję, że nasze pierwsze spacery po adopcji Fisi były fatalne i kompletnie do niej niedopasowane. Mieszkaliśmy daleko od jakiegokolwiek parku, dookoła domu mieliśmy tylko maleńkie trawniki, a ona zapierała się i nie chciała na nie wchodzić. Więc lawirowaliśmy pomiędzy kamienicami szukając minimalnie większego skrawka zieleni, a kiedy już jeździliśmy specjalnie do parku to oczekiwaliśmy, że Fisia tam “odbije” sobie te nieprzyjemne, krótkie wyjścia. Tymczasem były one pełne emocji i słabej jakości interakcji z innymi psami, na które nie była wówczas gotowa.

Zamiast słuchać jej potrzeb, próbowaliśmy dostosować ją do wyobrażenia idealnego psiego spaceru, jakie mieliśmy w głowach. Skąd? Chyba z książek i filmów. Musieliśmy dopiero nauczyć się wrażliwości na to, jak idealny spacer faktycznie wyobrażają sobie nasze psy.

Jak powinien wyglądać spacer z psem?

Oczywiście nie ma sensu trzymać się sztywno ani zegarka, ani jednego schematu. Spacery mogą być – i będą – różne. To, co sprawdziło się dziś, jutro może nas zawieść – np. ze względu na pogodę, samopoczucie, czy losowe bodźce z otoczenia.

To chyba najrozsądniejsze, co można zrobić – przestać zakładać, że istnieje jeden schemat idealnego spaceru dla psa i trzeba się do kurczowo trzymać przez całe życie. Zamiast tego, każdorazowo planując wyjście z psem lepiej wziąć pod uwagę aspekty z poniższej listy:

Warunki okołospacerowe

• Jaka jest pora roku i pogoda? Czy żar leje się z nieba, a upał roztapia asfalt? Czy leje jak z cebra, grzmi i błyska? Czy temperatura jest na minusie, a na chodnikach pełno jest soli drogowej?
• Gdzie odbywa się spacer? W mieście, parku, czy w naturze?
• Jaki jest dzień i pora dnia? Czy jest akurat weekend i wszędzie pełno innych spacerowiczów, czy może środek tygodnia lub dnia i miejsce świeci pustkami?

Predyspozycje fizyczne i kondycja psa

• Czy pies jest zdrowy? Czy nie ma żadnych przeciwwskazań do wysiłku fizycznego?
• W jakim jest wieku? Czy jest szczeniakiem lub psim seniorem?
• W jakiej jest formie? Czy jest aktualnie wypoczęty?

Samopoczucie psa

• Czy nasz pies zmaga się z jakimiś konkretnymi problemami lub wyzwaniami w czasie spacerów?
• Jaki jest jego aktualny etap szkolenia lub terapii behawioralnej?
• Czy poradzi sobie w danym środowisku i sytuacji?

Elementy spaceru

• Czy nasz pies będzie mieć na spacerze czas na swobodną eksplorację otoczenia?
• Czy mamy możliwość zaproponowania psu kilkunastu minut treningu lub zabawy w czasie spaceru? Czy mamy na to plan?
• Czy jeśli w czasie spaceru pies ma większy wysiłek fizyczny, zaplanowaliśmy odpowiednią rozgrzewkę i tzw. cool down?
• Czy wiemy jak odpowiednio zaaranżować wszystkie elementy spaceru z psem?

Sprzęt spacerowy

• Czy nasz pies lepiej czuje się w obroży czy szelkach? Czy są wygodne, solidnie wykonane i dopasowane do anatomii oraz rozmiaru psa?
• Czy smycz jest odpowiedniej długości i pozwoli psu na swobodną eksplorację?
• Czy pies jest zaczipowany i posiada adresatkę z naszym numerem telefonu? (choć na zdjęciach tutaj Fisia kica bez linki i szelek, nie dajcie się zmylić – biega tam akurat po bezpiecznym, zamkniętym terenie).

Spacerowe interakcje z innymi psami

Na naszej liście nie pojawił się jeszcze jeden istotny element spacerów z psem – interakcje z innymi psami.

Jasne, jeśli wasz pies to uwielbia i macie pewność, że czuje się w takich kontaktach komfortowo – czemu nie. Ale czytanie emocji, komunikatów i zachowań w grupie psów to niestety wciąż wyższa szkoła jazdy dla sporej części psich opiekunów i opiekunek.

My prawdziwie wartościowe i zrównoważone psie zabawy mamy w domu na co dzień pomiędzy dwójką naszych własnych psów, Fisią a Funią. I wszelkich losowych spotkań, czy to z ludźmi, czy z nieznanymi nam psami, staramy się raczej unikać, z różnych powodów.

Troszeczkę pomogła nam z tym zmiana spacerowej rutyny. Kiedy tylko możemy, próbujemy na długi spacer chodzić rano – wtedy większość osób spieszy się do pracy, albo zwyczajnie woli się wyspać niż długo łazić z psem, więc parki są raczej puste. A wieczorem, zwłaszcza latem, gdy wszyscy spędzają czas na dworze – wolimy wyjść tylko na szybki spacer zaspokajający potrzeby fizjologiczne.

Jak poradzić sobie z dwoma psami na spacerze?

Jak sensownie i sprawnie spacerować z dwoma psami jednocześnie? Większość internetowych blogów poleca do tego tzw. dwójnik do smyczy. Tymczasem ja ich nie znoszę. Czemu? Bo uważam, że żadne narzędzie i sprzęt spacerowy nie rozwiąże magicznie kwestii zaspokojenia potrzeb dwóch różnych psów. Owszem, może to być dobry trik na szybki spacer techniczny, gdy trzeba przejść z punktu A do B sprawnie – i tyle. Takie dwójniki są zazwyczaj krótkie i rozdzielając smycz na dwie strony sprawiają, że psy są zmuszone do tego by iść blisko obok siebie, w jednym tempie, bez rozchodzenia się na boki, tam gdzie akurat mają ochotę powęszyć.

My sami mamy też dwa psy – w różnym wieku, o dwóch odmiennych temperamentach i innych potrzebach do zaspokojenia. Wiele osób dziwi się, że większość spacerów robią osobno, a przecież w ten sposób łatwiej jest poświęcić każdemu z osobna więcej uwagi i lepiej zaspokoić jego potrzeby, dopasowując spacer do konkretnego tempa, wymagań, nastroju, umiejętności.

Spacer z psem: czas wolny dla psa

“Swobodna eksploracja” to termin, który niekoniecznie jest dla wszystkich jasny. Można przyrównać go do czasu wolnego dla psa – bo każdy pies też chce spędzać czasu po swojemu, wedle swoich potrzeb.

Oczywiście nie oznacza to, że wszyscy mają się podporządkować psu całkowicie. Istotne jest przestrzeganie podstawowych zasad funkcjonowania w miejscach publicznych: tak aby zarówno nasz pies był bezpieczny, jak i nie stanowił zagrożenia dla innych osób korzystających ze wspólnej przestrzeni.

Jak zapewnić psu maksimum swobody przy maksymalnym bezpieczeństwie? Ćwicząc przywołanie i odwołanie na hasło. A jeśli jest to nadal wyzwaniem – stosując zamiast smyczy dłuższą linkę, najlepiej taką wodoodporną, którą można puścić za nim luzem po ziemi, podpiętą do szelek. Zapewni psu komfort swobodnego ruchu, a nam wygodę użytkowania – po przyjściu do domu wystarczy opłukać ją pod bieżącą wodą.

Czasami jednak w dużym mieście taka “swobodna eksploracja” bywa wyzwaniem – ze względu na architekturę i brak zieleni, ilość bodźców, czy duży ruch.

Spacer dekompresyjny z psem

Jeśli nie możecie korzystać z lokalnych, miejskich parków, a macie do dyspozycji samochód – szukajcie odpowiednich terenów spacerowych z dala od miasta. Niektórzy nazywają takie wyjścia spacerami dekompresyjnymi.

Choć autorką tego terminu technicznie rzecz biorąc jest Sarah Stremming, o tzw. decompression walks dowiedziałam się po raz pierwszy z instagrama trenerki Jenny Efimovej. Takie hasło w formie hasztagu towarzyszyło wrzucanym przez nią relacjom ze spacerów na odludziu, wśród natury, na dłuuugiej i swobodnie ciągnącej się za psem lince. To koncepcja spaceru, na którym pies ma możliwość swobodnego poruszania się i eksplorowania naturalnego środowiska. Dla większości jest to możliwe właśnie z dala od miasta i charakterystycznych dla niego stresujących bodźców.

Na czym dokładnie polegają spacery dekompresyjne? W skrócie:

Decompression walk pozwala psu po prostu “być psem”, a nie przejmować się tym co dzieje się dookoła niego.

Dekompresja (czyli dosłownie “obniżenie ciśnienia”), przydaje się często psom reaktywnym, zmagającym się z lękami i stresem, nadpobudliwym – pozwoli wyciszyć się, zrelaksować, ale też zrealizować w pełni swoje potrzeby.

Trzeba tylko znaleźć scenariusz, który da naszemu psu taką możliwość. Dla nas to spacery na długich linkach, na podwarszawskich polach, przynajmniej trzy, cztery razy w tygodniu. Dawniej wybieraliśmy się z psami na spacer gdzieś pod Warszawę raz w tygodniu, w weekend, ale w którymś momencie włączyliśmy tego typu spacery do naszej stałej rutyny.

Co na nich robimy? Nic. Łazimy i pozwalamy psom węszyć, kopać, tarzać się, biegać. Tylko tyle i aż tyle. Nie zabieramy ze sobą żadnych zabawek, tylko wodę i parę przysmaków na czarną godzinę. W takich okolicznościach nawet psy o różnych potrzebach i temperamentach łatwiej “zgrać” i zapewnić im jednakowo wartościowy spacer.

Gdzie jechać na spacer dekompresyjny?

Choć dojazd w miejscówki odpowiednie do tego typu spaceru zajmuje nam w sumie 30–45 minut i zazwyczaj nam się to nie uśmiecha, to widzimy, że warto to robić.

Co wybrać – pola, łąki, las, czy wodę? Ten konkretny krajobraz, który umożliwi beztroskie spacerowanie, też musi być dopasowany do psa. U nas pola i łąki sprawdzają się najlepiej, bo jak na dłoni widać, czy jednak kogoś na danym terenie nie spotkamy. Pływanie nie wzbudza w naszych psach nadmiernej ekscytacji, a wręcz dosłownie olewają one wszelkie jeziora czy rzeki – więc możemy zawsze wybrać się w taką okolicę. W lesie oprócz gorszej widoczności mamy ryzyko związane z tropieniem dzikich zwierząt. Niektóre psy nakręcają się na zapachy innych stworzeń tak mocno, że eksplorowanie potrafi przerodzić się w polowanie – to też niedobrze.

Podstawową korzyścią takiego spaceru jest to, że w trakcie jego trwania i my, i psy odpoczywamy od stresujących sytuacji. Nie musimy być skupieni, patrzeć na wszystkie strony, być w ciągłym trybie pracy – wypatrywania oznak niepokoju, unikania i omijania potencjalnie niebezpiecznych bodźców, wydawania przysmaków w odpowiednim momencie, chwalenia, nagradzania. Ale też wpuszczenie psa do tak zaaranżowanej sytuacji, pokazuje mu, że spacer może być właśnie taki – fajny, bezproblemowy, ciekawy, odprężający, bezpieczny. To daje mu, po troszeczku, trochę więcej pewności siebie na każde następne wyjście. A wtedy być może wasza rutyna spacerowa znowu ewoluuje razem z nami.